Ο καρκίνος του δέρματος αποτελεί μία από τις πιο συχνές μορφές καρκίνου στη χώρα μας λόγω της έντονης ηλιοφάνειας και της υπερβολικής έκθεσης μας στον ήλιο.
Οι πιο συχνές μορφές καρκίνου του δέρματος στον άνθρωπο είναι τρεις :
- το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα (επιθηλίωμα) με ποσοστό ίασης που αγγίζει το 100% και ποσοστό μετάστασης 0%.
- το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα με ποσοστό μετάστασης 5 -10% ανάλογα με την ιστολογική εικόνα και τη θέση εντόπισης.
- το μελάνωμα το οποίο αποτελεί έναν από τους πιο επιθετικούς καρκίνους στον άνθρωπο, με υψηλό ποσοστό μετάστασης ανάλογα πάντα με το βάθος της βλάβης, την ύπαρξη ή μη εξέλκωσης, τη θέση εντόπισης και την ιστολογική εικόνα.
Η ανάπτυξη του μελανώματος οφείλεται στους εξής παράγοντες :
α) γενετική προδιάθεση : 5 -10% των ασθενών με μελάνωμα έχουν οικογενειακό ιστορικό
β) έκθεση στον ήλιο : Η υπεριώδης ακτινοβολία τύπου Β σε συνδυασμό με την τρύπα του όζοντος θεωρείται υπεύθυνη για την ανάπτυξη μελανώματος.
γ) ο φωτότυπός μας: Άτομα με γαλάζια μάτια, ξανθά ή κόκκινα μαλλιά και λευκό δέρμα είναι πιο επιρρεπή στην ανάπτυξη μελανώματος.
δ) ηλιακό έγκαυμα σε παιδική ηλικία.
ε) ο αριθμός των σπίλων («ελιές») στο σώμα μας : Όταν ο αριθμός αυτός ανεβαίνει στους 100 και άνω, τότε είναι σίγουρο ότι πρέπει να ελεγχόμαστε τουλάχιστο 2 φορές το χρόνο.
στ) ανοσοκαταστολή.
Η έγκαιρη διάγνωση αποτελεί τον αποτελεσματικότερο τρόπο αντιμετώπισης αυτής της νόσου.
Σε περίπτωση που υπάρχει αλλαγή στο χρώμα, στο μέγεθος ενός σπίλου ή η ύπαρξη αιμορραγίας, τότε καταφεύγουμε κατευθείαν στο γιατρό μας.
Συνιστάται αφαίρεση και βιοψία της βλάβης και στη συνέχεια αν αποδειχθεί ότι η βλάβη αυτή είναι μελάνωμα, τότε προχωρούμε σε συμπληρωματική αφαίρεση τουλάχιστον 1,5 με 2 εκατοστά γύρω από την προϋπάρχουσα ουλή, ανάλογα πάντα με το βάθος της βλάβης. Όταν δε το βάθος της βλάβης προχωρά πέρα από την επιδερμίδα, στο χόριο του δέρματος, τότε προχωρούμε στην τεχνική του «φρουρού λεμφαδένα».
Η τεχνική της χαρτογράφησης του φρουρού λεμφαδένα
Η τεχνική της χαρτογράφησης του φρουρού λεμφαδένα γίνεται με δύο τρόπους με τη χρήση μπλε χρωστικής και τη λήψη ραδιενεργού φαρμάκου. Η χρήση της μικτής τεχνικής είναι αξιόπιστη σε ποσοστό 96 – 98%.
Εφαρμόζεται στo Ιασώ Θεσσαλίας και σχετίζεται με την εξέταση-βιοψία των λεμφαδένων που βρίσκονται πιο κοντά στην εστία του μελανώματος.
Η ανίχνευση των λεμφαδένων αυτών γίνεται με τη χρήση ειδικού μετρητή Geiger, o οποίος ανιχνεύει ραδιενεργό ακτινοβολία. Όταν οι λεμφαδένες αυτοί είναι θετικοί, τότε προχωρούμε σε χειρουργική αφαίρεση και των υπολοίπων λεμφαδένων. Εάν δεν υπάρχει διήθηση από το μελάνωμα, δηλαδή ο/οι παραπάνω λεμφαδένες είναι αρνητικοί, τότε δεν προχωρούμε σε αφαίρεση αυτών.
Στη συνέχεια ο ασθενής μπαίνει σε πρωτόκολλο θεραπείας από τον παθολόγο -ογκολόγο ιατρό και ελέγχεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα, τόσο με αιματολογικές, όσο και με απεικονιστικές εξετάσεις. Τα ποσοστά επιβίωσης των ασθενών εξαρτώνται από το βάθος του μελανώματος, την ύπαρξη ή μη θετικών λεμφαδένων και την ανταπόκριση του ασθενούς στη θεραπεία.